کانسار روی و سرب پیچمتو، شمال باختر شاهرود: مطالعات کانی‌شناسی، میانبارهای سیال و ایزوتوپی (C, O, S)

نویسندگان

  • حجت‎اله عباسی دانشجوی دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
  • فرج‌اله فردوست استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود ایران
چکیده مقاله:

کانی­ سازی سرب و روی در کانسار پیچمتو در فاصله 38 کیلومتری شمال ­­باختری شاهرود و در پهنه ساختاری البرز ­خاوری در سنگ‎های آهکی سازند لار به سن ژوراسیک پسین رخ می­دهد. کانی­زایی سرب و روی به شکل عدسی و رگه‌ای در نتیجه جانشینی و پرکنندگی فضاهای خالی و شکستگی­های سنگ میزبان جایگیر شده است. مطالعات سنگ­نگاری و کانی­شناسی نشان می‎دهد که اسمیت­سونیت، کالامین، گالن و سروسیت کانه‎های اصلی سازنده کانسنگ، و کلسیت، دولومیت، آراگونیت، اکسیدهای آهن، کوارتز و کانی­های رسی کانی­های باطله کانسار را تشکیل می­دهند. دگرسانی سنگ دیواره شامل تبلور­ دوباره، دولومیتی ­شدن و برشی ­شدن است. مطالعه میانبارهای سیال در کانسار پیچمتو نشان می­دهد که این میانبارها، آبگین دوفازی (L + V) غنی از مایع و غنی از گاز هستند. دمای ذوب یخ اندازه گیری شده در میانبارهای سیال میان  8/19- تا 3/8- درجه سانتی‎گراد تغییر می‎کند. شوری میانبارهای سیال از 12 تا 22/22 با میانگین 41/15 درصد وزنی معادل NaCl است. دماهای همگن­شدگی میانبارهای سیال در کانسار پیچمتو در محدوده دمایی گسترده‎ای از 70 تا 220 با میانگین 176 درجه سانتی‎گراد جانمایی شده است. محدوده شوری و دمای همگن‎شدگی میانبارهای سیال نشان می­دهد که سیال کانی­ساز در کانسار پیچمتو از شوراب‎های حوضه‎ای منشأ گرفته است. مقادیر δ34S برای 2 نمونه از گالن در کانسار پیچمتو 6/15+ ‰ و 2/16+ ‰ است. این مقادیر نشان می‌دهد که سولفات آب دریا محتمل­ترین منشأ گوگرد است. گوگرد احیا شده به احتمال بسیار زیاد از راه احیاشدگی ترموشیمیایی سولفات تأمین شده است. مقادیر δ13C در کانی کلسیت 16/4- ‰ و 17/9- ‰ است. مقادیر δ18O در نمونه‌های کلسیت 6/2 ‰ و 8/0‰ را نشان می­دهد. مقادیر δ18O کلسیت با ترکیب ایزوتوپی اکسیژن آب دریای فانروزوییک همپوشانی دارد و احتمالاً نشان‌دهنده مشارکت مهم آب دریای فانروزوییک در سیال کانی­ساز است. مقادیر منفیδ13C نمونه‎های کلسیت نشان می‎دهد که مواد آلی موجود در سنگ­های میزبان به‌طور مهمی در سیال گرمابی دخالت داشته است. مقدار δ13C و δ18O در کانی اسمیت‌سونیت به ترتیب 21/7-  ‰ و 41/3- ‰ است. سبک بودن ترکیب ایزوتوپی کربن در کانی اسمیت­سونیت نشان‎دهنده منشأ ثانویه آن و تأثیر آب‌های جوی و آب‌های محتوی CO2 مشتق از تجزیه مواد آلی در تشکیل این کانی است. کانسار پیچمتو را می‎توان از دیدگاه جایگاه زمین‎ساختی، نوع سنگ میزبان، دگرسانی سنگ دیواره و منشأ سیال‌ها و مواد کانی­ساز با کانسارهای سرب و روی نوع دره می­سی­سی­پی (MVT) مقایسه کرد که در دو مرحله اولیه (تشکیل سولفیدها) و ثانویه (تشکیل کربنات‎ها و سیلیکات‎ها) تشکیل شده است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعات کانی‌سازی، ژئوشیمی، میانبارهای سیال و ایزوتوپ پایدار (S و O) کانسار اسکارن آهن تخت، شمال ‌خاور همدان

کانسار آهن تخت در فاصله 120 کیلومتری شمال ‌خاور شهر همدان و در شمال کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد. نفوذ توده‌ گرانودیوریتی میوسن میانی به ‌درون کربنات‎های کرتاسه سبب کانی‌سازی آهن شده است. کانی‌سازی دیرزاد پرکننده ‌فضای خالی و جانشینی به صورت رگه‌ و عدسی‌‌شکل با دگرسانی‌های آرژیلیک، کربنات، کلریت، اپیدوت، سیلیس وکانی‌های گارنت، پیروکسن، اپیدوت، ترمولیت- اکتینولیت، فلوگوپیت، هورنبلند، کو...

متن کامل

منشأ کانسار آهن همیرد، شمال خاور سمنان: با استفاده از مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ‌های پایدار (S, C, O)

کانسار آهن همیرد در شمال خاور سمنان و در مرز پهنه ساختاری البرز جنوبی و شمال ایران مرکزی قرار گرفته است. توده نفوذی نیمه‌آتشفشانی با ترکیب مونزونیت- مونزودیوریت به درون سنگ‌های رسوبی آهکی، آذرآواری (معادل سازند کرج با سن ائوسن میانی) نفوذ کرده است. کانه‌زایی آهن در محل تماس توده با این سنگ‌ها رخ داده است. حضور گسترده هماتیت همراه با مقادیر فرعی مگنتیت، گوتیت، لیمونیت، پیریت، دولومیت، باریت و کل...

متن کامل

تحول سیال‌های کانسارساز و ژنز کانسار آهن نوکه شمال سمنان: بر پایه شواهد میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار (S, C, O)

کانسار آهن نوکه در شمال سمنان و در جنوب پهنه ساختاری البرز مرکزی قرار گرفته است. سنگ های آتشفشانی- آذرآواری با سن ائوسن سنگ میزبان این کانسار هستند. کانی زایی آهن به‌صورت توده ای، افشان، رگه ای و برشی در کانسار نوکه رخ داده است و مگنتیت، هماتیت، پیریت، کالکوپیریت، گارنت، اپیدوت، کوارتز و کلسیت از کانی های اصلی این کانسار هستند. از میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار گوگرد، کربن و اکسیژن برای ت...

متن کامل

کانی‌شناسی و ریزدماسنجی میانبارهای سیال کانسار باریم، روی و سرب باباشیخ، گلپایگان، اصفهان

کانسار باباشیخ در 5/3 کیلومتری شمال باختری شهرستان گلپایگان و در زون ساختاری سنندج- سیرجان واقع شده است. سنگ میزبان کانسار، سنگ­های کربناتی کرتاسه زیرین است، که عمدتا دولومیتی شده­اند. دولومیتی شدن در گستره وسیعی رخ داده است، در حالی که سیلیسی شدن در کانسار باباشیخ محدود است. کانی­شناسی کانسار نسبتا ساده و شامل باریت، اسفالریت، گالن و کانی­های فرعی شامل پیریت و تترائدریت می­باشد. مطالعات ریزدما...

متن کامل

کانی‌شناسی و ریزدماسنجی میانبارهای سیال کانسار باریم، روی و سرب باباشیخ، گلپایگان، اصفهان

کانسار باباشیخ در 5/3 کیلومتری شمال باختری شهرستان گلپایگان و در زون ساختاری سنندج- سیرجان واقع شده است. سنگ میزبان کانسار، سنگ­های کربناتی کرتاسه زیرین است، که عمدتا دولومیتی شده­اند. دولومیتی شدن در گستره وسیعی رخ داده است، در حالی که سیلیسی شدن در کانسار باباشیخ محدود است. کانی­شناسی کانسار نسبتا ساده و شامل باریت، اسفالریت، گالن و کانی­های فرعی شامل پیریت و تترائدریت می­باشد. مطالعات ریزدما...

متن کامل

کانه‌زایی و مطالعات میانبارهای سیال و ایزوتوپ گوگرد در کانسار شکربیگ، جنوب ‌باختر مهاباد، پهنه سنندج- سیرجان

کانسار باریت شکربیگ در 46 کیلومتری جنوب ‌باختر مهاباد، در شمال‌ باختر پهنه سنندج- سیرجان جای دارد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در محدوده شکربیگ،‏ مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی- رسوبی دگرگون شده به سن پروتروزوییک پسین، معادل سازند کهر هستند. ماده معدنی اصلی، به‌صورت عدسی های باریت چینه سان در سه افق همراه با کانه‌های سولفیدی است که به صورت توده‌ای و یا نوارهای موازی درون توف های ریولیتی دگرگون شده...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 104

صفحات  241- 250

تاریخ انتشار 2017-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023